Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) to wieloletni program podniesienia szans pacjentów na wyjście z choroby nowotworowej oraz zmniejszenia zachorowalności na nowotwory w Polsce poprzez działania edukacyjne i regulacyjne.
Narodowa Strategia Onkologiczna koncentruje się na pięciu obszarach, kluczowych dla uzyskania poprawy wskaźników epidemiologicznych w Polsce:
Inwestycje w kadry – Poprawa sytuacji kadrowej i jakości kształcenia w dziedzinie onkologii. Działania mają na celu zwiększenie liczby lekarzy specjalistów w dziedzinie onkologii i lekarzy specjalności pokrewnych, włączenie kształcenia z zakresu profilaktyki nowotworów do programu kształcenia przeddyplomowego lekarzy i pielęgniarek.
Inwestycje w edukację, prewencja pierwotna i styl życia – Ograniczanie zachorowalności na nowotwory przez redukcję ryzyka w zakresie profilaktyki pierwotnej nowotworów. Działania mają na celu realizację zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia palenia tytoniu, a także włączenie lekarzy, w tym lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) i medycyny pracy w działania prewencji pierwotnej.
Inwestycje w pacjenta, prewencja wtórna – Poprawa skuteczności profilaktyki wtórnej. Działania służą podniesieniu skuteczności badań przesiewowych w kierunku nowotworów jelita grubego, piersi, szyjki macicy, płuca. Proponowane jest włączenie do działań prewencji wtórnej lekarzy POZ i medycyny pracy.
Inwestycje w naukę i innowacje – Zwiększenie potencjału badań naukowych i projektów innowacyjnych w Polsce w celu umożliwienia pacjentom korzystania z najskuteczniejszych rozwiązań diagnostyczno-terapeutycznych. Celem wskazanych działań jest zwiększenie udziału pacjentów onkologicznych w badaniach klinicznych, rozwój badań klinicznych niekomercyjnych w dziedzinie onkologii oraz poszerzenie analizy danych w rejestrach medycznych.
Inwestycje w system opieki onkologicznej – Poprawa organizacji systemu opieki onkologicznej przez zapewnienie pacjentom dostępu do najwyższej jakości procesów diagnostyczno-terapeutycznych oraz kompleksowej opieki na całej „ścieżce pacjenta”. Zaproponowane działania mają na celu wyrównanie poziomu opieki onkologicznej na poziomie regionalnym, niezależnie od miejsca zamieszkania pacjenta. W ramach obszaru proponowane jest wprowadzenie Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO), ośrodków kompetencji w zakresie leczenia nowotworów: płuca, jelita grubego, ginekologicznych, urologicznych, wieku dziecięcego oraz rzadkich, a także wprowadzenie standardów diagnostyczno-terapeutycznych. Rozwój kompleksowej opieki onkologicznej obejmować ma rozwój opieki rehabilitacyjnej, psychologicznej, paliatywnej i hospicyjnej. Ponadto inwestycje w system opieki onkologicznej obejmują działania na rzecz poprawy jakości życia pacjentów onkologicznych w trakcie i po zakończeniu leczenia.
Strategie onkologiczne zostały wdrożone w wielu krajach m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Norwegii czy Szwajcarii. Doświadczenia tych państw wskazują, że przyjęcie narodowych strategii znacząco przyczynia się do poprawy wyników i zwiększenia efektywności leczenie, a przede wszystkim podniesienia jakości opieki nad pacjentem. Wierzymy, że realizacja powyższych zadań jest realnym zwrotem w kierunku tworzenie systemu ochrony zdrowia opartego na wartościach kluczowych dla pacjentów – wskazuje prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, Przewodniczący Zespołu ds. Narodowej Strategii Onkologicznej przy ministrze zdrowia, odpowiedzialnego za opracowanie Strategii.
Strategia zawiera szereg bardzo konkretnych działań od edukacyjnych po regulacyjne. Działajmy w obszarze prewencji pierwotnej, edukacji, diagnostyce, rehabilitacji, a także ułatwień powrotu na rynek pracy czy wsparcia w pozyskaniu kredytów dla osób po zakończonym leczeniu – dodaje prof. Rutkowski.
Za wykonanie zadań Strategii jest minister zdrowia, a do każdego zadania został przypisany realizator. Strategia będzie finansowana z budżetu ministra zdrowia, a wydatki związane z realizacją zadań wynikających ze Strategii zostaną sfinansowane w ramach zwiększonych nakładów na ochronę zdrowia, wynikających z tzw. „ustawy 6%”. Planowane nakłady z budżetu państwa na realizację działań przewidzianych w ramach Strategii w poszczególnych latach wynoszą: 250,3 mln zł w 2020 r., 451,2 mln zł rocznie w latach 2021–2023 oraz 501,5 mln zł rocznie w latach 2024–2030.
Należy podkreślić, że ze względu na charakter wielu działań oraz rozwój biologiczny nowotworów, wymierne efekty działań wdrażanych w ramach Strategii będą widoczne dopiero w długiej perspektywie czasu. Należy również zaznaczyć, iż działania planowane w części dotyczącej prewencji pierwotnej nowotworów i edukacji społecznej, będą miały również istotne znaczenie w prewencji innych chorób cywilizacyjnych – podkreśla prof. Rutkowski.
W Polsce na przestrzeni 30. lat liczba zachorowań na nowotwory złośliwe wzrosła ponad dwukrotnie, a choroby onkologiczne są drugą najczęstszą przyczyną zgonów po chorobach układu krążenia, powodując 27% zgonów mężczyzn oraz 24% zgonów kobiet. Wzrost zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowotworowych wynika zarówno ze zjawiska starzenia się ludności, jak i z nasilonego narażenia populacji na czynniki rakotwórcze, w tym m.in. na czynniki związane ze stylem życia: paleniem papierosów, spożywaniem alkoholu, nieodpowiednią dietą i brakiem ruchu. Przyjęcie Strategii ma na celu wyhamowanie wskaźników zachorowalności, jak i umieralności.
Podsumowanie
Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) to wieloletni program, którego realizacja ma doprowadzić do wzrostu odsetka osób przeżywających 5 lat od zakończenia terapii onkologicznej, podniesienia jakości leczenia onkologicznego, a co za tym idzie szans pacjentów na wyjście z choroby nowotworowej oraz zmniejszenia zachorowalności na nowotwory w Polsce poprzez działania edukacyjne i regulacyjne.
- 4 lutego 2020 roku została przyjęta Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030.
- Strategia jest odpowiedzią na obecny i prognozowany wzrost zachorowań na choroby nowotworowe oraz wynikające z tego trendu skutki w postaci wysokiej śmiertelności, oraz poważnych konsekwencji społeczno-gospodarczych dla obywateli oraz systemu ochrony zdrowia.
- Celem Narodowej Strategii Onkologicznej jest obniżenie zachorowalności oraz umieralności na choroby nowotworowe, a także poprawa jakości opieki nad pacjentami onkologicznymi.
